KIEDY WARTO ZGŁOSIĆ SIĘ DO PSYCHIATRY?

Życie potrafi zaskakiwać – nie zawsze pozytywnie. Coraz częściej mierzymy się z trudnymi, przytłaczającymi doświadczeniami. Choć każdy z nas ma swoją granicę wytrzymałości, nie wszyscy potrafimy prosić o pomoc, gdy emocje stają się zbyt ciężkie. Problemy ze zdrowiem psychicznym nie wybierają – mogą dotknąć każdego, bez względu na wiek, status czy płeć.A mimo to, wciąż zbyt wielu z nas ignoruje sygnały, które wysyła psychika.Wciąż zbyt często słyszymy: „Wymyślasz sobie”, „Weź się w garść”, „Terapia? Przecież nie jesteś wariatem”. Takie słowa ranią. I sprawiają, że cierpienie zostaje ukryte – aż wybuchnie.

Nie zapominajmy: to, jak myślimy, co czujemy i w jaki sposób reagujemy na świat, wpływa na całe nasze życie. Zdrowie psychiczne to nie luksus – to fundament. Bez niego trudno o spokój, relacje, spełnienie czy sens.

CZYM JEST ZDROWIE PSYCHICZNE?

Według WHO zdrowie psychiczne to nie tylko brak choroby – to stan, w którym potrafimy radzić sobie ze stresem, pracować, tworzyć relacje i czuć się sobą. To zdolność do życia w zgodzie z własnym wnętrzem i otaczającym światem.
Zaburzenia psychiczne nie zawsze są widoczne gołym okiem. Ale ból psychiczny potrafi być tak samo – a czasem nawet bardziej – wyniszczający jak ten fizyczny. I właśnie dlatego nie można go lekceważyć.

ZABURZENIA PSYCHICZNE – NIE TAKIE RZADKIE, NIE TAKIE „OBCE”

Zaburzenia psychiczne mogą przybierać różne formy – od przytłaczającego smutku, przez nieustanny lęk, aż po całkowite wycofanie z życia.
Najczęstsze z nich to:

• Depresja – uczucie beznadziei, utrata energii i zainteresowań;
• Zaburzenia lękowe – ciągłe napięcie, strach, panika;
• Choroba afektywna dwubiegunowa – skrajne zmiany nastroju: od euforii do rozpaczy;
• Schizofrenia – trudności w odróżnianiu rzeczywistości od urojonego świata;
• Zaburzenia odżywiania – destrukcyjne relacje z jedzeniem, ciałem, samym sobą.

KIEDY ZGŁOSIĆ SIĘ DO PSYCHIATRY?

Nie czekaj, aż będzie „naprawdę źle”. Czasem pierwsze symptomy są ciche, ale wytrwałe. Oto znaki, których nie warto ignorować:

1. Długotrwały smutek lub pustka
   Gdy każdy dzień jest ciężarem, a radość znika z życia – to nie jest zwykły „gorszy dzień”. To może być depresja.
2. Problemy ze snem
   Ciągłe wybudzanie się, koszmary, bezsenność – zaburzenia snu są częstym objawem problemów psychicznych.
3. Lęki i fobie
   Gdy lęk przejmuje kontrolę nad Twoim życiem – warto szukać pomocy.
4. Trudności z koncentracją i pamięcią
   Zapominasz rzeczy, nie możesz się skupić, podejmowanie decyzji to wyzwanie? To niekoniecznie lenistwo.
5. Nagłe zmiany nastroju
   Skrajne emocje, które pojawiają się bez wyraźnego powodu, mogą sygnalizować poważniejsze zaburzenia.
6. Myśli samobójcze i myśli rezygnacyjne
   „Chciałbym nie istnieć”, „Wszystko byłoby lepiej beze mnie” – takie myśli to alarm. Natychmiastowy.
7. Nadużywanie substancji psychoaktywnych
   Alkohol, narkotyki, leki – mogą stać się ucieczką, która prowadzi do przepaści.

8. Zmiany w zachowaniu
   Agresja, wycofanie, apatia, impulsywność – nagła zmiana może być wołaniem o pomoc.
9. Trudności w relacjach
   Ciągłe konflikty, brak zrozumienia, poczucie osamotnienia – to nie zawsze „Twoja wina”.
10. Reakcje pourazowe
    Przeżyta trauma zostawia ślad. Czasem bardzo głęboki. PTSD potrafi zdominować całe życie.
11. Żałoba, która trwa zbyt długo
    Strata boli. Ale gdy żal nie przemija, a każdy dzień przypomina ranę – warto o tym porozmawiać.

KORZYŚCI Z WIZYTY U PSYCHIATRY

• Profesjonalne wsparcie – bez oceniania, z pełnym zrozumieniem.
• Indywidualne podejście – dopasowane do Twojej historii i potrzeb.
• Poprawa jakości życia – mniej cierpienia, więcej spokoju.
• Pomoc w kryzysach – w najciemniejszych momentach psychiatra może być światłem.

NA KONIEC – NIE CZEKAJ

Jeśli czujesz, że coś jest nie tak – nie lekceważ tego. Wizyta u psychiatry to nie oznaka słabości, ale siły.
Masz prawo prosić o pomoc. Masz prawo czuć się dobrze.
Bo zdrowie psychiczne to nie przywilej. To Twoje prawo.

Test: Czy warto skonsultować się z psychiatrą?

Zaznacz “TAK” lub “NIE” przy każdym pytaniu. Następnie przeczytaj interpretację wyników.

Sekcja I – Objawy emocjonalne

1. Czy odczuwasz smutek lub przygnębienie przez większość dni w tygodniu?
2. Czy masz trudności z odczuwaniem radości, nawet w sytuacjach, które wcześniej Cię cieszyły?
3. Czy doświadczasz silnego lęku, napięcia lub ataków paniki?
4. Czy masz uczucie “odłączenia” od siebie lub otoczenia (np. depersonalizacja, derealizacja)?
5. Czy często przeżywasz niekontrolowane wybuchy złości lub irytacji?

Sekcja II – Funkcjonowanie codzienne

6. Czy masz trudności z wykonywaniem codziennych obowiązków (praca, szkoła, opieka nad sobą)?
7. Czy masz problemy ze snem (bezsenność, nadmierna senność, koszmary)?
8. Czy Twój apetyt znacznie się zmienił (utrata apetytu lub objadanie się)?
9. Czy odczuwasz ciągłe zmęczenie lub brak energii mimo odpoczynku?
10. Czy unikasz kontaktów z ludźmi lub izolujesz się społecznie?

Sekcja III – Myśli i zachowania

11. Czy masz myśli o bezsensie życia, rezygnacji lub śmierci?
12. Czy kiedykolwiek rozważałeś(aś) zrobienie sobie krzywdy?
13. Czy masz trudności z koncentracją, podejmowaniem decyzji lub zapamiętywaniem?
14. Czy doświadczasz myśli natrętnych, których nie możesz się pozbyć?
15. Czy masz wrażenie, że ktoś Cię obserwuje, słyszy głosy lub widzisz rzeczy, których inni nie widzą?

Sekcja IV – Historia i czynniki ryzyka

16. Czy w Twojej rodzinie występowały choroby psychiczne (np. depresja, schizofrenia, choroba dwubiegunowa)?
17. Czy doświadczyłeś(aś) poważnej traumy (np. przemoc, wypadek, utrata bliskiej osoby)?
18. Czy masz za sobą próby samobójcze?
19. Czy zmagasz się z uzależnieniem (alkohol, narkotyki, leki, hazard)?
20. Czy jesteś w trakcie leczenia psychoterapeutycznego, ale objawy nadal się utrzymują lub pogarszają?

Interpretacja wyników

• 0–4 odpowiedzi „TAK” – Twoje trudności mogą być przejściowe. Warto zadbać o odpoczynek, zdrowy styl życia i ewentualnie skonsultować się z psychologiem.
• 5–9 odpowiedzi „TAK” – Wskazane jest rozważenie wizyty u psychoterapeuty. Jeśli objawy utrzymują się dłużej niż 2 tygodnie, rozważ również konsultację psychiatryczną.
• 10–14 odpowiedzi „TAK” – Twoje objawy mogą wskazywać na potrzebę diagnozy psychiatrycznej. Umówienie się na konsultację jest zdecydowanie wskazane.
• 15 i więcej odpowiedzi „TAK” – Istnieje wysokie ryzyko zaburzeń psychicznych. Pilnie zaleca się wizyta u psychiatry i rozpoczęcie leczenia.

Wizyta u psychoterapeuty: Mgr Anna Kupryjaniuk – Umów wizytę online | ZnanyLekarz.pl